2009 auteur
-Van Zwolle naar Westerbork en verder (Historisch Centrum Overijssel Zwolle).
* ‘In dit kleine drieluik, een splinter slechts van het verleden, ook van dit verleden, gaat het over de geschiedenis van joods Zwolle tijdens de Tweede Wereldoorlog. En de manier waarop die geschiedenis, niet alleen hier na een aanvankelijk zwijgen, vorm heeft gekregen en krijgt.’
2008 auteur
Zeven eeuwen werken met water 1308 – 2008. (Waterschap Groot Salland).
*Zolang er mensen wonen in de streken langs de IJssel, hebben zij te maken gehad met het water als vriend en vijand. Dat geldt ook voor de gebieden langs de Vecht, het Zwarte Water en het IJsselmeer, ofwel de voormalige Zuiderzee die eens reikte tot aan de kusten van Overijssel. Alles bij elkaar zo ongeveer het territoir van het Waterschap Groot Salland, ruim 120.000 hectare groot en als organisatorische eenheid ontstaan op 1 januari 1997. Aan de oprichting van dit waterschap ging een lange geschiedenis vooraf, waarvan het officiële begin wordt gedateerd op 4 juni 1308. Toen namelijk liet bisschop en landsheer Guy van Avesnes het Dijkrecht van Salland afkondigen. De geschiedenis van de zeven eeuwen werken met water die sindsdien zijn verlopen, wordt in dit boek verteld aan de hand van originele stukken. Ze worden kort ingeleid en zo nodig “hertaald” naar hedendaags Nederlands. Zo ontstaat een verhaal door de tijd, dat de lezer terugvoert naar de bron.’
2005 samenstelling en redactie; m.m.v. Bert Looper:
-De Overijsselse geschiedenis in meer dan 100 verhalen. (Van Gennep Amsterdam).
* ‘Tussen Tacitus en Wennemars liggen twintig eeuwen en een wereld van verschil. Maar beiden - de Romeinse auteur en de Overijsselse schaatser – schreven geschiedenis. De eerste berichtte onder andere over de vele stammen die rond de jaartelling leefden in en rond het gebied dat we nu kennen als Overijssel. De tweede bracht in januari 2005 pennen en toetsenborden in beweging door opnieuw wereldkampioen sprint te worden.
In dit boek gaat het om verhalen die verbonden zijn met Overijssel en de Overijsselaars. Er wordt geput uit brieven, dagboeken, reisverslagen, rechtbankvonnissen en andere archiefstukken, uit artikelen in kranten en tijdschriften, uit de literatuur en andere schatten die te vinden zijn in archieven en bibliotheken. De verhalen bieden een grote variatie aan onderwerpen en brengen ook de individuele mens dichterbij.’
2004 auteur,met Jan de Jong:
-De Veerallee. Een rondgang door de wijk en de tijd. (Waanders Uitgevers Zwolle).
* ‘Langs de weg van Zwolle naar de IJssel, de Veerallee, werden vlak na 1900 enkele nieuwe straten geprojecteerd. Vervolgens ontstond hier in verschillende fases een afgerond wijk: het Veeralleekwartier, kortweg de “de Veerallee”.
In een rondgang door de tijd en door de wijk wordt in dit boek beschreven hoe in drie bouwperioden de Veerallee zijn vorm heeft gekregen. De Jugendstil, de architectuur van de jaren twintig en dertig en de tijd van de Wederopbouw maakten de wijk, en daarmee deze publicatie, tot een klein verzamelboek van bouwstijlen in de twintigste eeuw.
Natuurlijk gaat het daarbij ook over het wonen en werken van soms bijzondere mensen, hun vrijetijdsbesteding, speciale en alledaagse gebeurtenissen, de oorlogsperiode, de rol van de wijkvereniging en de scholen. Zo ontstaat een fascinerend beeld van een het leven in een “Zwolse wijk met allure.” ’
2003 auteur
-Metamorfoses. Een geschiedenis van het Gymnasium Celeanum. (Waanders Uitgevers Zwolle).
* In dit boek wordt in woord en beeld verteld over bijna zeven eeuwen onderwijs in Zwolle: van de Latijnse School die omstreeks 1300 werd gesticht tot en met het Gymnasium Celeanum anno 2003. De metamorfoses van het onderwijs in het algemeen en van het gymnasium Celeanum in het bijzonder vormen daarbij de rode draad.
De naam van de school is ontleend aan de beroemde pedagoog Joan Cele, die van 1377 tot zijn dood in 1417 het rectoraat van de Latijnse School op zich nam.
2003 auteur,met Jos Mooijweer
“Uit den ash kolk der vergetelheid.” Geschiedenis van de stad Hasselt (1252-2002). (IJsselacademie Kampen).
*Tussen 1252, het jaar waarin Hasselt vermoedelijk stadsrechten verwierf, en 1795, toen er een einde kwam aan de oude Republiek der Nederlanden, waren de Hasselters in de greep van twee grote ambities die allebei op niets uitliepen: de bouw van een brug over het Zwarte Water, die werd tegengehouden door handelsrivaal Zwolle, en het verlangen om in de gewestelijke politiek op het hoogste niveau een rol te spelen. Na de Franse Tijd (1795-1813) werd weliswaar de brug gerealiseerd, maar moest Hasselt zich ook schikken in een meer bescheiden rol. Toch leidde de stad sindsdien een florerend bestaan. Onder de bezielende leiding van burgemeesters als J.P. Roijer (1910 - 1948) en M.M. Malcorps (1948-1971) werd Hasselt de moderne tijd binnengeloodst. In 2001 fuseerde de stad met Genemuiden en Zwartsluis tot de gemeente Zwartewaterland.
2003 auteur, met Janine Jager:
-‘Hollandski’ Russische invloeden op de Nederlandse taal (en andersom). Ingeleid door Peter d’ Hamecourt. (Het Spectrum Utrecht) Zie 2013: Pierewaaien op Nova Zembla.
2003 inleiding en redactie; m.m.v. studenten van Landstede en Christelijke Hogeschool Windesheim:
Hollandse Nieuwe in Zwolle. Een multi-culinaire geschiedenis. (Historisch Centrum Overijssel Zwolle).
*‘Hollandse Nieuwe in Zwolle wil, aan de hand van persoonlijke verhalen, laten zie hoe allochtone ondernemers in de horeca en in de sector ‘food’ hun weg vonden naar en in Zwolle. In deze multi-culinaire geschiedenis wordt getracht antwoorden te krijgen op vragen over het waarom en hoe van hun most naar Zwolle, over de manier waarop zij hier een bestaan konden opbouwen, over de mate waarin zij zich in Nederland thuis voelen, enz. enz. In combinatie hiermee wordt een meer of minder uitgebreide geschiedenis geschetst van het pand en de omgeving waarin deze nieuwkomers hun bedrijf uitoefenen. Zo komen lijnen in de tijd en in de ruimte bij elkaar.’
2002 auteur
-Leven met het water in de IJsseldelta. Een waterschapsgeschiedenis. (IJsselacademie Kampen).
* Een kleurrijk beeld van de waterschapsgeschiedenis in de IJsseldelta. ‘Wat begon als een groep boeren die de waterhuishouding van hun eigen land regelden, groeide uit tot een professionele organisatie, sinds 1997 Waterschap Groot Salland geheten, die werkt voor het hele westelijk deel van de provincie. Tegelijkertijd wijst het boek de weg naar de oude archieven van het waterschap IJsseldelta en daarmee naar een relatief nog onbekende geschiedenis van het gebied.’
2001 auteur
-Kort Krediet. Een geschiedenis van de Bank van Lening, de Kredietbank en de Stadsbank van Zwolle, 1636 – 1999.(Waanders Uitgevers Zwolle).
* ‘De geschiedenis van de Stadsbank Zwolle kan worden teruggevoerd tot het jaar 1636. Sinds dat jaar kon eenieder die tegen een onderpand van roerend goed geld wilde lenen, terecht bij de ‘lommerd’, zoals de Bank van Lening in de volksmond wel werd genoemd. Na een Koninklijk Besluit uit 1826 van koning Willem I kreeg het Stadsbestuur zélf het beheer over de plaatselijke bank van lening aan de – niet toevallig zo geheten – Lombardstraat. In 1921 echter werd deze bank gesloten tot in 1952 de Stichting Gemeentelijke Volkskredietbank werd opgericht. Later werd dat de Gemeentelijke Kredietbank Zwolle. Per 1 januari 1986 ging deze bank, samen met de Gemeentelijke Stortingsdienst, op in de Stadsbank Zwolle. Reeds in 1999 kwam er een eind aan het korte bestaan van deze ‘sociale bank’.
2001 redactie en inleiding;m.m.v.Gerrit van der Kooy, Jos Norp en Peter Renckens
Carnaval in Sassendonk. 4 x 11 jaar rond De Eileuvers. (IJsselacademie Kampen).
*In de raadszaal van het Stadhuis werd in 1970 door Prins Man II aan Zwolle de naam Sassendonk geschonken. De naam Sassendonk is inmiddels een begrip en even vanzelfsprekend als de Ziitingsavond, de jaarlijkse optocht, het opzetten van de Eileuver, het (volks)lied de Zwollenaar, de Blauwe Handjes… én het naakte feit dat in Zwolle op vele fronten en manieren carnaval wordt gevierd.
Het boek, geschreven en samengesteld door leden van de Eileuvers, is ook bedoeld om inzicht te bieden in de tradities van de carnavalsviering, maar vooral ook wil het een feest der herinnering en herkenning zijn.
2001 inleiding en redactie; m.m.v. Dick Hogenkamp e.a.
-Een kleine staalkaart van het Zwols industrieel erfgoed. Zwolse Historische Reeks nummer 2. (Stichting IJsselacademie en Zwolse Historische Vereniging).
* Bekende en onbekende, bestaande en verdwenen voorbeelden van het Zwolse industrieel erfgoed passeren de revue. ‘Negen artikelen zijn hier gebundeld. Na een rondgang door de stad en door de tijd komen scheepvaart en bruggen in beeld, trekken rijtuigbouwers, wagenmakers, rijwielfabrikanten en –handelaren aan de lezer voorbij, worden lingerie en textiel in de etalage gezet en krijgen Schaepman’s lakfabrieken BV historische kleur. De artikelen zijn rijk geïllustreerd en leveren met elkaar een inspirerende bijdrage aan de Zwolse geschiedschrijving.’
2000 auteur
-In de schaduw van de stad. De geschiedenis van de Gemeente Diepenveen. Deel II. [Deel I door Jan ten Hove.] (IJsselacademie Kampen).
* ‘Tussen 1811 en 1999 was Diepenveen een gemeente in de schaduw van de stad. Ongaarne deed Deventer in 1811 afstand van het in 1576 als onderpand van Philips II verkregen Schoutambt Colmschate. Onder een nieuwe naam begon dit ruim 8.800 hectare grote gebied ten noorden en ten oosten van de stad aan de groei naar zelfstandigheid.’ Vier kerkdorpen telde de nieuwe gemeente: Colmschate, Diepenveen, Lettele en Okkenbroek. Per 1 januari 1999 echter, behoorde de Gemeente Diepenveen, na 188 jaar, weer bij Deventer. Op de laatste dag van 1998 werd, in ieder dorp op eigen wijze, de overgang naar een oude en tegelijkertijd nieuwe situatie gemarkeerd.
1999 auteur
-Omtrent de Vechtlanden. Waterschapsgeschiedenis in Noordoost-Overijssel (Waanders Uitgevers Zwolle).
* ‘Op het eerste gezicht is het een verhaal van relatief recente datum. Pas in 1884 immers werd het Waterschap De Molengoot opgericht. Dit was het eerste waterschap in Noordoost-Overijssel en daarmee het oudste onder de voorgangers van De Vechtlanden. Maar ook reeds vele eeuwen voor 1884 werd in dit territoir de strijd om en tegen het water gevoerd. Bij de waterschappen avant la lettre waren de marken tot ver in de negentiende eeuw van groot belang.
In het boek staat het thema ‘land naar mensenhand’ centraal. Tevens wordt ruime aandacht geschonken aan wateren die het gebied doorkruisen. Zo passeren in woord en beeld onder andere de Vecht, de Dedemsvaart met zijn zijtakken en kleinere stromen als de Radewijkerbeek en de Molengoot de revue. Waterstaatkundige objecten zoals sluizen, stuwen en gemalen wijzen op menselijk ingrijpen in de loop van het water. Boeiend zijn ook de ‘brugfiguren die een belangrijke rol speelden in de ontwikkeling van de streek.’
1999 auteur,m.m.v. leden van de Historische Vereniging Zwartsluis
-Zwartsluis aan ’t Zwarte Water. Een geschiedenis sinds 1800.
(Historische Vereniging Zwartsluis).
* Het boek vertelt in woord en beeld het verhaal van twee eeuwen Sluziger geschiedenis. Na inleidende hoofdstukken passeren de periodes 1800-1880 (Vaart en Welvaart), 1880-1940 (Verlopend Getij), 1940-1945 (Zwarte Wolken bij ‘De Sluus’), 1945-1962 (Weg van de wegen) en 1962-2000 (De bakens verzet) de revue. Het boek bevat ruim tweehonderd, soms unieke, maar ook klassieke fot’s in kleur en zwart-wit. Het raakt voor een belangrijk deel aan een tijd, die de generaties anno 1999 hebben meegemaakt en: méé hebben gemaakt.
1996 auteur
-Overijssel op het land. Een geschiedenis van de Overijsselsche Landbouw Maatschappij (1871-1996). Met foto’s van Ger Dekkers en Joos Lensink. (Waanders Uitgevers Zwolle).
* De Overijsselsche Landbouw Maatschappij heeft gedurende 125 jaar een onmiskenbare rol gespeeld in het bestaan van boeren en tuinders in de provincie. ‘Vooruitgang’ en ‘ontwikkeling’ waren kernwoorden van de OLM, die in 1871 in Enschede van start ging als Twentsche Landbouw Maatschappij (TLM). In 1896 kreeg de organisatie een naam, die aansloot bij de geografische uitbreiding van het werkterrein. In 1920 volgde de verhuizing naar Zwolle. Ook inhoudelijk veranderde er veel. ‘Onderwijs’, ‘voorlichting’, ‘kwaliteit’, ‘coöperatie’, werden vaste agendapunten. Na de Tweede Wereldoorlog waren dat onder andere ‘schaalvergroting’, ‘mechanisatie’, ‘regelgeving’ en ‘Europa’. Overijssel op het land biedt zo een geschiedenis van een agrarische standsorganisatie tegen de achtergrond van een wereld in beweging.
1996 auteur, m.m.v. Jan Courtz, Hans Uitslag en Jan de Wolde en met foto’s van Joos Lensink en illustraties van Frans van de Vrande.
-Tussen Dedemsvaart, Reest, Meppeler Diep en Zwarte Water. Schouwen in het verleden van het Waterschap Benoorden de Dedemsvaart. (Waanders Uitgevers Zwolle).
*Een verhaal over mensen die er - in de loop van vijf eeuwen waterschapsgeschiedenis - gaandeweg in slaagden water en land naar hun hand te zetten, maar ook weer moesten erkennen dat daaraan grenzen werden gesteld.
Het accent in dit herinneringsboek ligt op de late negentiende en de twintigste eeuw. Het werd geschreven ter gelegenheid van het feit, dat het Waterschap Benoorden de Dedemsvaart per 1 januari 1997 opging in het nieuwe Waterschap Groot Salland. (Waanders Uitgevers Zwolle)
1995 auteur, met foto’s van Joos Lensink
-Sporen van jacht, visserij en landbouw. Erfgoed van Overijssel. Jaarboek Overijssel 1995. (Waanders Uitgevers Zwolle).
*Een zoektocht naar getuigen van de eeuwigdurende vraag: wat zullen wij morgen eten? Een speurtocht vol foto’s naar molens, ijskelders, eendenkooien en zelfs gemeentewapens. ‘En niet alleen alles wat bewoog bleek voor onze voorouders eetbaar, ook talrijke planten, die wij nu achteloos als onkruid betitelen, waren van groot belang voor de voedselvoorziening. Al zal de lezer niet gauw het recept voor eikelpap uitproberen, toch kan de lijst van eetbare planten hem wellicht aan het denken, misschien zelfs experimenteren zetten.’
1994 auteur
-Bij Nacht en Ontij. Rampspoed in Overijssel. Jaarboek Overijssel 1994. (Waanders Uitgevers Zwolle).
* Aan de hand van de vier oerelementen ‘aarde’, ‘water’, ‘licht’ en ‘vuur’ passeren twee eeuwen rampen en rampspoed in Overijssel de revue. Stads- en dorpsbranden, stormen met orkaankracht, epidemieën, misoogsten en dergelijke brachten verstoring, verdriet en vernietiging met zich mee. Evenals het omslaan van een pont, het vergaan van een schip of het neerkomen van een vliegtuig. Ook het verzekeringswezen en het voorkómen van rampen en rampspoed komen aan de orde. Vele tientallen historische illustraties doen de gebeurtenissen extra herleven.
1992 auteur,met Rennie Oosterveld
Volksuniversiteit Zwolle 1917 – 1992. Vijfenzeventig jaar onderwijs en cultuur voor volwassenen (Coster Pers historische publicaties Zwolle).
*Op 27 februari 1917 kwamen negen ingezetenen van Zwolle bijeen, teneinde ‘te geraken tot de oprichting eener vereeniging, die zal tegemoetkomen aan de behoefte van degenen, die gaarne meer algemeene ontwikkeling willen verwerven, doch dit niet kunnen zonder eenige leiding.’
Voor de Tweede Wereldoorlog werd de Volksuniversiteit, zoals de instelling ging heten, voornamelijk bestuurd door ‘eerwaarde heren’, terwijl de cursussen hoofdzakelijk bestonden uit lezingen-cycli gegeven door ‘hooggeleerde’ docenten. Resultaat was, dat het niveau vaak te hoog lag voor de gemiddelde student. In de eerste kwarteeuw na de oorlog maakte de Volksuniversiteit een moeilijke tijd door. Een toenemend aantal activiteiten in Zwolle en de opkomst van de tv waren daarvan mede oorzaak. Daarna nam vooral het aantal talencursussen toe, evenals dat van cursussen op cultureel gebied. Ook voor de omstreken van Zwolle verwierf de Volksuniversiteit zich een rol, met soms meer dan honderd cursussen en ruim duizend cursisten.
1989 auteur, met H.D. van der Staak
-De lezer tot gemak en mij tot voordeel. Een Arnhems uitgevershuis 1739-1989. (Gouda Quint bv Arnhem ).
* De geschiedenis van het uitgevershuis neemt een aanvang bij ene Gideon de Gast, die in 1738 het plan opvatte enige bescheiden activiteiten als uitgever te gaan ontplooien. Omstreeks 1760 wordt hij opgevolgd door zijn zoon Louis de Gast, die het bedrijf weer voorzet met zijn schoonzoon Paulus Nijhoff. De laatste gaat in 1782 alleen verder. Een bekend auteur wordt dan dominee Ahasverus van den Berg, schrijver van lees- en leerboeken voor kinderen, zoals de Bijbelsche Historievragen. Ook in de tijd van Paulus’ zoon, de schrijver-geleerde Isaäc Anne Nijhoff (1795-1863), behoort dit boekje, waarvan mogelijk meer dan een half miljoen exemplaren zijn verkocht, tot de bestsellers van het huis. De zoon van Isaäc, opnieuw een Paulus, komt vervolgens als rechterhand van zijn vader ook in de zaak. In 1868 wordt de zaak overgenomen door Paulus Gouda Quint (1835-1915), wiens enige zoon Steven (1872-1943) het kleine, maar gerenommeerde fonds van de uitgeverij weet uit te bouwen tot een toonaangevend geheel. Ondertussen drijven de Gouda Quints ook nog een boekhandel en een antiquariaat. Na de oorlog worden de zaken voortgezet door vader en zoon David en Jan Brouwer, tot Kluwer NV te Deventer in 1964 eerst de uitgeverij en later ook de boekhandel overneemt.
Kluwer op zijn beurt zal in 1986 fuseren met Wolters Samsom, waardoor het internationale uitgeversconcern Wolters Kluwer ontstaat. De naam Gouda Quint is tegenwoordig nog slechts een imprint, een merknaam.
1989 auteur
Denker tussen Vraag en Aanbod. AEbele Everts Kluwer: 1861 – 1933. Onderwijzer, boekhandelaar, uitgever (eigen boekuitgave van eerdere publicatie als artikel in Deventer Jaarboek 1989).
*’In de zomer van 1889 begon een jonge boekhandelaar, voorheen onderwijzer, in Veendam met uitgeven. Al snel maakte hij van uitgeven zijn hoofdberoep. In 1891 gaf hij de boekhandel eraan en verhuisde hij naar Deventer. Daar zou het bedrijf van deze AEbele Everts Kluwer tot grote bloei komen. Na veertig jaar werden de activiteiten van de uitgeverij en de ondertussen ook ontstane drukkerij ondergebracht in twee afzonderlijke nv’s. Kluwer droeg op 30 april 1929 formeel de leiding over aan zijn drie zoons. Tot zijn dood bleef hij commissaris van de beide nv’s.
Bijna veertig jaar later, toen NV Uitgeversmaatschappij AE Kluwer al behoorde tot de grootste uitgeverijen in ons land, werd de familievennootschap omgezet in een open vennootschap: in november 1967 werden de aandelen Kluwer geïntroduceerd op de Amsterdamse Effectenbeurs.
In 1987 vond wederom een belangrijke gebeurtenis plaats in het bestaan van Kluwer nv, zoals de naam inmiddels luidde. De uitgeverij ging een fusie aan met Wolters Samsom nv. De naam van de nieuwe combinatie werd Wolters Kluwer nv.